Người trong gia đình kinh doanh sàn nhưng đã qua đời, mình có phải nộp thuế thay?

Sự phát triển mạnh mẽ của các sàn thương mại điện tử (TMĐT) đã mang đến cơ hội kinh doanh cho hàng triệu người Việt Nam. Tuy nhiên, khi cá nhân kinh doanh trên các nền tảng này qua đời, câu hỏi về nghĩa vụ thuế còn lại thường gây lo lắng cho người thân. Một trong những thắc mắc phổ biến là: "Người thân có phải gánh khoản thuế chưa nộp của người đã khuất không?"

Bài viết này tôi sẽ giải thích chi tiết về các quy định pháp luật liên quan, cung cấp câu trả lời rõ ràng và hướng dẫn thực tế để bạn yên tâm hơn trong tình huống này.

1. Thuế Trên Sàn Thương Mại Điện Tử: Quy Định Hiện Hành

1.1. Cơ Chế Thu Thuế Trên Sàn TMĐT

Từ năm 2022, theo Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, và Sendo đã trở thành đơn vị trung gian hỗ trợ thu thuế thay cho các cá nhân kinh doanh. Điều này có nghĩa là:

Thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được tính dựa trên doanh thu của người bán.

Các sàn TMĐT khấu trừ trực tiếp thuế từ doanh thu trước khi chuyển tiền về tài khoản của người kinh doanh.

1.2. Tỷ Lệ Thuế Áp Dụng

Thuế giá trị gia tăng (VAT): 1% trên doanh thu.

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): 0.5% trên doanh thu.

Với cơ chế này, cá nhân kinh doanh trên các sàn TMĐT không cần tự kê khai và nộp thuế, vì đã được các sàn thực hiện thay.

2. Quy Định Về Nghĩa Vụ Thuế Sau Khi Cá Nhân Qua Đời

2.1. Luật Quản Lý Thuế Về Xóa Nợ Thuế

Theo Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, tại Điều 85, Khoản 2, quy định rằng:

"Cá nhân đã chết hoặc bị tòa tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản (bao gồm cả tài sản thừa kế) để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt còn nợ, thì các nghĩa vụ thuế đó sẽ được xóa bỏ."

Điều này có nghĩa là:

Nếu cá nhân qua đời mà không có tài sản thừa kế, toàn bộ số thuế còn nợ sẽ được xóa bỏ.
Người thân không phải gánh khoản thuế này, trừ khi đã nhận tài sản thừa kế.

2.2. Trường Hợp Có Tài Sản Thừa Kế

Nếu người qua đời để lại tài sản thừa kế, trách nhiệm nộp thuế sẽ được giải quyết như sau:

• Nghĩa vụ thuế (nếu có) sẽ được thanh toán từ tài sản thừa kế trước khi chia cho người thừa kế.
• Người thừa kế chỉ phải chịu trách nhiệm trong phạm vi giá trị tài sản nhận được.

3. Tình Huống Cụ Thể: Mẹ Qua Đời Khi Đang Kinh Doanh Trên Sàn TMĐT

3.1. Các Tình Huống Xảy Ra

Khi mẹ bạn mất trong lúc đang kinh doanh trên sàn TMĐT, bạn có thể gặp một trong hai tình huống sau:

• Các sàn TMĐT đã thu thuế đầy đủ: Trong trường hợp này, nghĩa vụ thuế đã được hoàn thành và bạn không cần phải lo lắng thêm.
• Các khoản thuế chưa được khấu trừ: Nếu còn sót lại khoản thuế nào đó, cần xem xét có tài sản thừa kế hay không để xác định trách nhiệm.

3.2. Xử Lý Nghĩa Vụ Thuế Trong Tình Huống Cụ Thể

Trường hợp không có tài sản thừa kế: Bạn không cần phải nộp thuế thay mẹ, bởi quy định pháp luật đã nêu rõ rằng khoản thuế sẽ được xóa bỏ.

Trường hợp có tài sản thừa kế: Nghĩa vụ thuế, nếu còn, sẽ được trừ trực tiếp từ tài sản thừa kế trước khi chia.

3.3. Liên Hệ Với Cơ Quan Thuế

Trong trường hợp bạn không chắc chắn về tình trạng thuế của mẹ, hãy:

• Liên hệ với cơ quan thuế tại địa phương.
• Cung cấp giấy chứng tử và các tài liệu liên quan.
• Hỏi rõ về tình trạng thuế và yêu cầu hướng dẫn chi tiết.

4. Cách Xử Lý Tài Sản Thừa Kế Trong Kinh Doanh TMĐT

Nếu bạn nhận thừa kế tài khoản kinh doanh trên sàn TMĐT của mẹ, cần thực hiện các bước sau:

4.1. Cập Nhật Thông Tin Chủ Tài Khoản

• Liên hệ với sàn TMĐT để thay đổi thông tin tài khoản từ tên mẹ sang tên bạn.
• Chuẩn bị giấy tờ như giấy chứng tử, giấy xác nhận quyền thừa kế, và các tài liệu liên quan.

4.2. Kế Thừa Hoạt Động Kinh Doanh

Tiếp tục kinh doanh dưới tài khoản đã được chuyển đổi, đảm bảo việc kê khai thuế và các nghĩa vụ pháp lý.

Nếu không muốn tiếp tục kinh doanh, bạn có thể yêu cầu đóng tài khoản.

4.3. Tuân Thủ Quy Định Thuế

Dù bạn tiếp tục hay chấm dứt hoạt động kinh doanh, hãy đảm bảo hoàn thành nghĩa vụ thuế liên quan trong quá trình xử lý tài sản thừa kế.

5. Giải Pháp Hợp Lý Khi Xử Lý Nghĩa Vụ Thuế Sau Khi Cá Nhân Qua Đời

5.1. Xóa Thuế Theo Quy Định Pháp Luật

Nếu mẹ bạn không để lại tài sản thừa kế, hãy nộp đơn yêu cầu cơ quan thuế xóa các khoản thuế còn tồn đọng. Điều này không chỉ hợp pháp mà còn giúp bạn tránh được các rắc rối không cần thiết.

5.2. Tham Vấn Luật Sư Hoặc Chuyên Gia Thuế

Trong các tình huống phức tạp, việc tham vấn luật sư hoặc chuyên gia thuế sẽ giúp bạn xử lý nhanh chóng và đúng luật.

Kết Luận

Trong tình huống mẹ bạn qua đời và đang kinh doanh trên sàn TMĐT, bạn không cần phải quá lo lắng về nghĩa vụ thuế. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, nghĩa vụ thuế sẽ không chuyển giao sang người thừa kế nếu không có tài sản để thừa kế.

Điều quan trọng là bạn cần kiểm tra tình trạng thuế của mẹ và liên hệ với cơ quan thuế để làm rõ. Với sự hỗ trợ của pháp luật và các sàn TMĐT, bạn có thể yên tâm giải quyết mọi việc một cách hợp lý và minh bạch.